Cukier należy do węglowodanów, które w połączeniu z tłuszczami i białkiem stanowią podstawowe składniki odżywcze, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W opinii publicznej funkcjonuje aktualnie wiele błędnych stereotypów na temat cukru, o którym mówi się na przykład „biała śmierć”. Bardzo modne ostatnio diety, które wykluczają z menu cukier, przynoszą duże szkody dla organizmu – zamiast leczyć z otyłości, szkodzą…
Cukier – podstawowe źródło energii
Opracowana wiele lat temu przez specjalistów Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie tzw. piramida żywienia nie straciła nic ze swojej aktualności. W ostatnich czasach uzupełniono ją jedynie o aktywność fizyczną, która z powodu rozwoju techniki i komputeryzacji znacznie ograniczyła wysiłek fizyczny na rzecz spędzania wielu godzin przed ekranem telewizora czy komputera. Węglowodany wciąż jednak zajmują w schemacie wysokie miejsce, zaraz po warzywach i owocach. Oznacza to, że powinny być spożywane częściej i w większej ilości. Są to oczywiście zalecenia dla osób zdrowych (niektóre schorzenia mogą wymagać indywidualnej diety). Dowiedziono naukowo, że cukier jest motorem organizmu. Dzięki niemu uwalniana jest glukoza do krwi, która stanowi główne źródło energii dla komórek. Jest to szczególnie ważne dla organizmów młodych, silnie rozwijających się, jak również dla sportowców oraz osób aktywnych fizycznie.
Prawidłowe stężenie cukru we krwi
Na podstawie wnikliwych badań ustalono normę stężenia glukozy we krwi, gwarantującą prawidłowe funkcjonowanie wszystkich tkanek i narządów. U człowieka zdrowego wynosi ona od 70 do 100 mg/dl na czczo. W ciągu dnia natomiast (po ok. 2 godzinach po posiłku) poziom cukru nie powinien przekraczać 150 mg/dl. Zbyt małe spożycie cukru prowadzi do chorób (np. anemii oraz niedożywienia), ponieważ spadek glukozy we krwi zaburza procesy metaboliczne. Organizm pozbawiony źródła energii w postaci glukozy zaczyna ją pozyskiwać przez rozkład tłuszczy i białek (w tym cennych białek mięśniowych). Może to doprowadzić do zakwaszenia organizmu, odwodnienia, a nawet kwasicy. Jeśli podczas znacznego wysiłku fizycznego (ciężka praca fizyczna, sport) nie dostarczymy organizmowi cukru, może dojść do hipoglikemii. Hipoglikemia rozpoczyna się, jeśli stężenie glukozy we krwi spadnie poniżej 70 mg/dl. Następuje wówczas spadek siły i wydolności, osłabienie, drżenie rąk, zaburzenia koncentracji, senność, pocenie się, przyspieszenie bicia serca, nerwowość. W razie zaobserwowania u siebie takich objawów należy jak najszybciej dostarczyć organizmowi cukru, czy to w postaci glukozy rozpuszczonej w wodzie, czy soku owocowego lub cukierka.
Cukier a próchnica
Większość ludzi uważa, że przyczyną próchnicy jest spożywanie słodyczy. Okazuje się, że nie jest to prawdą. Próchnica polega na demineralizacji, czyli stopniowym odwapnieniu i rozpadzie twardych tkanek zęba. Według naukowców dochodzi do tego w wyniku nadmiernego rozwoju bakterii, które rozkładają cukry zalegające płytkę nazębną, na kwasy organiczne (np. octowy, mlekowy, mrówkowy, masłowy), niszczące szkliwo. Można zatem śmiało powiedzieć, że przyczyną powstawania próchnicy nie jest cukier, tylko brak higieny. Częstym błędem jest spożycie „na dobry sen” (po umyciu zębów) słodkiego batonika, kawałka czekolady lub wypicie szklanki mleka – jest to błędny nawyk. Co więcej, cukier dostarczony organizmowi przed snem nie zostanie przez niego wykorzystany na bieżące potrzeby, tylko zostanie zmagazynowany w postaci tłuszczu w wątrobie.
Więcej ciekawostek na temat cukru można znaleźć na stronie: https://uczymyjakslodzic.pl/fakty-i-mity-dotyczace-cukru.
Prowadzenie higienicznego trybu życia oraz dobrze zbilansowana dieta nie wykluczają spożycia cukru. Wręcz przeciwnie – pozwalają nie tylko na utrzymanie prawidłowej wagi ciała, ciśnienia tętniczego krwi oraz prawidłowej wartości cholesterolu, ale również chronią organizm przed chorobami cywilizacyjnymi.
Po kilku lekturach i filmach na temat cukru, temat ten jest ciągle „hot” w naszym domu. Fakt, jemy go i nie rezygnujemy, ale ograniczamy.